661 335 151

biuro@anna-wiktorowicz.eu

Kancelaria Anna Wiktorowicz

KPA - odwołanie i zażalenie cz. 2 - radca Opoczno

Odwołanie i zażalenie – środki prawne kontrolujące decyzje i postanowienia w administracyjnym toku instancji – cz. II

KPA - odwołanie i zażalenie cz. 2 - radca Opoczno

Odwołanie i zażalenie – środki prawne kontrolujące decyzje i postanowienia w administracyjnym toku instancji – cz. II

Oto i druga część wpisu, która dotyczy odwołania i zażalenia w prawie administracyjnym.

Jeśli potrzebujecie przypomnieć sobie część pierwszą, to zapraszam tutaj.

Organizacja społeczna

W wyroku z dnia 4 czerwca 1998r., WSA wskazał: „organizacja społeczna, jeżeli zostanie dopuszczona na własne żądanie do udziału w postępowaniu w pierwszej instancji, ma prawo do wniesienia odwołania od decyzji. W przeciwnym razie brak jest legitymacji do złożenia odwołania. Postępowanie odwoławcze jest oparte na zasadzie skargowości i prawo wniesienia odwołania zgodnie z art. 127 §1 kpa służy stronie (…) „[26]. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia organizacji społecznej do udziału  w postępowaniu administracyjnym służy zażalenie.

Prokurator

Kolejnym podmiotem posiadającym legitymację procesową do wniesienia odwołania jest prokurator. W odniesieniu do prokuratora warto zwrócić uwagę na wyrok NSA z dnia 29 września 2005r., w którym sąd stwierdził, „prokurator, który nie brał udziału w postępowaniu może na podstawie art. 183§1 i art. 188 w związku z art. 129 §2 kpa wnieść odwołanie od decyzji nieostatecznej organu pierwszej instancji”.[27]  Wynika z tego, że prokurator ma prawo udziału w każdym stadium postępowania. „Stadium postępowania”, określa pewien  etap w toczącym się już postępowaniu, natomiast z art. 188 wynika, iż uprawnienie prokuratora do wniesienia odwołania jest związane z jego udziałem w postępowaniu pierwszoinstancyjnym.

Zatem prokuratorowi służą prawa strony, jeśli uczestniczył w postępowaniu, a tym samym nabywa uprawnienie do wniesienia odwołania. Wnioskując, postępowanie toczy się od momentu wszczęcia do momenty zakończenia, czyli jest to moment ogłoszenia lub doręczenia decyzji. Zwrot „stadium postępowania” odnosi się do toczącego się postępowania, a nie do postępowania już zamkniętego. Zatem prokuratorowi nie przysługuje prawo do wniesienia odwołania, jeśli nie brał udziału w postępowaniu w I instancji[28].

Rzecznik Praw Obywatelskich

Kolejny organ posiadający prawo do wniesienia odwołania to Rzecznik Praw Obywatelskich, jego uprawnienia określa art. 14 pkt 6 ustawy z 15.7.1987r., o Rzeczniku Praw Obywatelskich[29].

Zgodnie z art. 128 kpa, odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczającą staje się informacja, z której wynika, iż strona wnosząca odwołanie jest niezadowolona z wydanej w pierwszej instancji decyzji.

Ustawodawca nie wymaga od stron postępowania konstruowania rozbudowanych pism. Ważne jest to „by zostało wniesione w terminie i przez osobę uprawnioną” [30]. „Każde pismo strony, z którego wynika wola dalszego czy ponownego rozpatrywania jej sprawy, powinno być przez organ potraktowane jako pismo uruchamiające dalszy dopuszczalny prawnie etap kolejnego rozpatrywania jej sprawy przez inny organ lub sąd”[31].

Treść odwołania została de facto odformalizowania[32]. Natomiast zgodnie z powyższym przepisem, odwołanie może być obarczone określonymi wymogami, ale muszą one wynikać z przepisów szczególnych, np. art. 53 ust.6 ustawy z 27 marca 2003r., o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717)[33].

Zgodnie z art. 130 §1 i 2 kpa decyzja nieostateczna nie ulega wykonaniu. Co za tym idzie, przed upływem 14 dnia daty doręczenia decyzji, nie może ulec ona wykonaniu, a także nie może zostać uruchomiona przymusowa egzekucja. Wniesienie przez uprawniony podmiot odwołania od decyzji wstrzymuje możliwość jej następczej wykonalności. NSA w wyroku z dnia 14 września 2006r., wskazał, że:” wstrzymanie wykonania decyzji w rozumieniu art. 130 §2 kpa, oznacza, że decyzja ta nie wywołuje skutków prawnych, co oznacza, że w przypadku stwierdzenia nieważności kwestionowanej decyzji, decyzja ta nie jest wyeliminowana z obrotu, ponieważ decyzja stwierdzająca jej nieważność jest niewykonalna i nie wywołuje skutków w postaci wyeliminowania decyzji kwestionowanej”[34].

Zgodnie z powyższym decyzja wydana przez organ I instancji, nie może ulec wykonaniu do momentu rozstrzygnięcia danej sprawy przez organ drugoinstancyjny.

Pomimo tego, ustawodawca przewidział od powyższego dwa wyjątki:

  • po pierwsze: wykonanie decyzji administracyjnej nie ulega wstrzymaniu gdy decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności – w trybie art. 108 kpa[35],
  • po drugie: wykonanie decyzji administracyjnej nie ulega wstrzymaniu, gdy podlega ona wykonaniu w myśl postanowień wynikających z przepisów szczególnych[36].

Art. 130 §4 wskazuje jednak na sytuacje, w której wydana przez organ decyzja podlega wykonaniu przed upływem czternastodniowego terminu, gdy zawarte w niej rozstrzygnięcie jest zgodne z żądaniem wszystkich stron postępowania.

Usługi prawne - Radca prawny Opoczno - Anna Wiktorowicz

Sprawdź w naszym wpisie, jakie są konsekwencje zwolnienia dyscyplinarnego!

Zażalenie

Zażalenie jest natomiast środkiem prawnym, który przysługuje uprawnionym podmiotom na wydane w toku postępowania postanowienia. „ Ukształtowanie jednak tego prawa jest inne od prawa odwołania od decyzji, co znajduje uzasadnienie w odrębności przedmiotu rozstrzygnięcia decyzją a innego postanowieniem”[37]. „Postanowienie jest to w zasadzie orzeczenie, które dotyczy nie załatwienia sprawy, lecz samego postępowania w sprawie. Postanowienie przyczynia się do osiągnięcia celu postępowania, ale nie jest jego celem”[38]. Celem postępowania jest przede wszystkim decyzja administracyjna, która rozstrzyga daną sprawę indywidualną.

Zażalenie na postanowienie, przysługuje jedynie wtedy, gdy dany przepis tak stanowi. W myśl wyroku WSA z 1.6.2006r.,: „zażalenie może być wniesione tylko na postanowienia, enumeratywnie wyliczone w kodeksie postępowania administracyjnego, do których nie zalicza się postanowień wydanych w trybie art. 37§2 kpa. Stanowisko organu wyższego stopnia, wyrażone w tym trybie ma charakter incydentalny, na które stronie nie przysługuje prawo wniesienia zażalenia”[39]. Zatem jeśli z treści przepisu nie wynika jednoznacznie, iż stronie przysługuje prawo do zażalenia, to uprawnienie taki nie przysługuje i nie może być domniemywane[40].

Zgodnie z art. 142 kpa postanowienia, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji, która kończy postępowanie w I instancji. Szczególną grupę postanowień, na które nie służy zażalenie, stanowią postanowienia dowodowe wydawane przez organ w ramach postępowania wyjaśniającego. „Prawo zażalenia na te postanowienia służy zatem tylko łącznie z prawem odwołania od decyzji, a zatem zażalenie nie występuje w takim zakresie jako środek zaskarżenia samoistny”[41]. Legitymacje uprawniającą do wniesienia zażalenia posiada każdy adresat postanowienia, na które służy zażalenie.

Zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od daty doręczenia postanowienia stronie, zaś w przypadku ustnego ogłoszenia, jest to dzień tego ogłoszenia. W przeciwieństwie do odwołania, zażalenie nie ma charakteru suspensywnego, co oznacza, jak wspomniane było to na początku, iż w sytuacji gdy strona postępowania lub inne podmioty biorące udział w postępowaniu, do których zostało skierowane postanowienie, złożą zażalenie na to postanowienie, to postanowienie będzie i tak wykonalne. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której organ administracyjny sam wstrzyma wykonanie postanowienia, jeśli oczywiście uzna to za zasadne[42].

W wyroku z 7.3.2005r., P 8/03 (OTK-A 2005, Nr 3, poz. 20) Trybunał Konstytucyjny orzekł: art. 141 §1 kpa, ograniczający prawo zażalenia jest zgodny z art. 2 i art. 45 ust.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 6 ust.1 i art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności”[43].

Radca Prawny dr Anna Wiktorowicz w Opocznie

Potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej?

Idealnie trafiłeś!

Posiadamy duże doświadczenie m.in. w sprawach z zakresu prawa cywilnego oraz prawa rodzinnego.

Zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią Radca Prawny dr Anna Wiktorowicz w Opocznie.

[26] IV SA 1180/96, Lex nr 45162
[27] Zob. Wyrok NSA z 29.9.2005r., II OSK 34/05 ONSAiWSA 2006, nr 3, poz. 79, a także, glosa do tego wyroku  J. Borkowskiego, ZNSA 2006, nr 6, s. 145 i nast.
[28] Zob. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego… op.cit., s. 589-590
[29] Dz. U. nr 11, poz.147
[30] Zob. Wyrok WSA z 14.8.2007r., IV SA/Wa 974/07, Lex nr 355297
[31] Zob. Wyrok WSA z 31.5.2007r., II SA/Gd 121/07, Lex nr 299319
[32] Zob. Wyrok NSA z 23.6.2006r., I OSK 999/05, LEX 265751, wyrok WSA z 8.6.2006r., VII SA/Wa 447/06, LEX nr 213989
[33]Zob. Wyrok NSA z18.5.1994r., SA/Gd 2365/93, Wspólnota 1995, nr 2, s. 16, wyrok NSA z 2.1.1988r, SA/Wr 815/87, ONSA 1988, nr 1, poz. 31, wyrok SN z 20.6.1996r., IIIARN 14/96, ONS1997, nr2 poz.16
[34] II OSK 1062/05, Lex nr 320893.
[35] Zob. W wyroku SN z 4.12.2002r., zostało stwierdzone, że: „ przepis art. 130 §2 kpa stanowi wprawdzie, że wniesienie w terminie odwołania od decyzji wstrzymuje jej wykonanie, ale przepis §3 tego artykułu przewiduje, że normy z §2 nie stosuje się m.in. w sytuacji gdy decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Nadanie tego rygoru może nastąpić, jeżeli jest to niezbędne z względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony”. III RN 201/01, Wokanda 2003/22
[36] Zob. Wyrok NSA z  9.5.2006r., I OSK 1113/05, Lex nr 299439
[37] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania…, op. cit. S. 636
[38]E. Iserzon, J. Starościak,  Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, op.cit., s. 244,245
[39]Zob. Wyrok WSA z 1.6.2006r., I SA/Wa  2174/05, Lex nr 232925
[40]Zob. Wyrok NSA z 22.4. 2002r., IV SA1439/99, Lex nr 80588
[41] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania…, op. cit., s. 638
[42] Zob. Wyrok WSA z 6.2. 2007r., IV SAB/Wa 166/06, Lex  nr 342569
[43] Dz. U. z 1993r., Nr 61, poz. 284 ze zm.

Wykaz materiałów źródłowych:

  1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r., Dz.U. 1997, Nr 78 poz. 483, (zm. Dz.U. 2001 nr 28 poz. 319 26.03.200, zm. Dz.U. 2006 nr 200 poz. 1471 07.11.2006, zm. Dz.U. 2009 nr 114 poz. 946 21.10.2009, zm. Dz.U. 2009 Nr 114 poz. 946 21.10.2009)
  2. Ustawa prawo o zgromadzeniach z dnia 5 lipca 1990r. Dz. U. Nr 51, poz. 297 ze zm.
  3. Ustawa o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 czerwca 2003r.,, Dz. U. z 2006r., Nr 234, poz. 1695, ze zm.,
  4. Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności U. z 1993r., Nr 61, poz. 284 ze zm.
  5. Ustawa o RPO z dnia 15 lipca 1987r., Dz U. Nr 1, poz. 147 ze zm.
  1. Wyrok WSA z 23.3.2006r., I SA/Wa 1556/05, Lex nr 204740
  2. Wyrok NSA z 7. 1993r., SA/Wr 455/92, ONSA 1993, nr 3, poz. 62
  3. Postanowienie NSA z 5.6.1981r., II SA 147/81, ONSA 1981, nr 1, poz. 51
  4. Wyrok NSA 23.6. 1995r., II SA 286/94, ONSA 1996, nr 3, poz. 130
  5. Postanowienie NSA z 7.10 1983r., SA/Lu 172/83, OSPiKA 1985, nr 7-8, poz. 125, z glosą J. Borkowskiego do tego postanowienia.
  6. Wyrok NSA z 10.1992r., V SA 137/92, ONSA 1992, nr 1, poz. 22
  7. Wyrok NSA z 9. 2001r., II SA 1147/01, Lex nr 53439
  8. Wyrok NSA z 5. 1984r., II SA 2049/83, ONSA 1984, nr 1, poz. 51
  9. Wyrok NSA z 7.2006r., I OSK 1281/06, Lex nr 362061
  10. Wyrok NSA z 27.3.1985r., III SA 119/85, ONSA 1985, nr 1, poz. 16
  11. Wyrok WSA w Warszawie z  12.2005r., VI SA/Wa 2184/05, LEX nr 227779
  12. Wyrok NSA z 31.8.1999r., I SA 2076/98, LEX nr 48664
  13. Wyrok NSA z 10.10. 2006r., II OSK 1209/05, LEX nr 289245,
  14. Wyrok WSA z 22.9. 2006r., VI SA/Wa 1367/06, LEX nr 255811,
  15. Wyrok WSA z 5.2.2007r., IV SA/Wa 1899/06, LEX nr 317325,
  16. Wyrok WSA z 24.11.2006r., III SA/Wa 2338/06, LEX nr 302411
  17. Wyrok II SA/Ga 2258/98, Lex nr 46472
  18. Wyrok NSA z 2.1993r., SA/Kr 558/92, teza wyroku wraz z glosą R. Sawuły, ST 1993, nr 10, s. 78
  19. Wyrok IV SA 1180/96, Lex nr 45162
  20. Wyrok NSA z 29.9.2005r., II OSK 34/05 ONSAiWSA 2006, nr 3, poz. 79, a także, glosa do tego wyroku Borkowskiego, ZNSA 2006, nr 6, s. 145 i nast.
  21. Wyrok WSA z 14.8.2007r., IV SA/Wa 974/07, Lex nr 355297
  22. Wyrok WSA z 31.5.2007r., II SA/Gd 121/07, Lex nr 299319
  23. Wyrok NSA z 23.6.2006r., I OSK 999/05, LEX 265751,
  24. Wyrok WSA z 8.6.2006r., VII SA/Wa 447/06, LEX nr 213989
  25. Wyrok NSA z 18.5.1994r., SA/Gd 2365/93, Wspólnota 1995, nr 2, s. 16,
  26. Wyrok NSA z 2.1.1988r, SA/Wr 815/87, ONSA 1988, nr 1, poz. 31,
  27. Wyrok SN z 20.6.1996r., IIIARN 14/96, ONS1997, nr2 poz.16
  28. II OSK 1062/05, Lex nr 320893.
  29. Wyrok SN z 4.12.2002r., III RN 201/01, Wokanda 2003/22
  30. Wyrok NSA z 5.2006r., I OSK 1113/05, Lex nr 299439
  31. Wyrok WSA z 1.6.2006r., I SA/Wa 2174/05, Lex nr 232925
  32. Wyrok NSA z 22.4. 2002r., IV SA1439/99, Lex nr 80588
  33. Wyrok WSA z 6.2. 2007r., IV SAB/Wa 166/06, Lex nr 342569

Literatura:

  1. Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz, Warszawa 2008,
  2. Dawidowicz W. , Postępowanie administracyjne. Zarys wykładu., Warszawa 1983,
  3. Iserzon E., Starościak J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze. Wyd. IV, Warszawa 1970,
  4. Kędziora R., Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2008r.,
  5. Wierzbowski M. (red.), Szubiakowski M. Wiktorowska A., Postępowanie administracyjne –ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2007,